Hükümetin meyve ve sebzede artan fiyatların önüne geçmek için Ankara ve İstanbul gibi büyük şehirlerde başlattığı tanzim satış noktalarıyla ilgili değerlendirmede bulunan Aydınlı vatandaşlar, tanzim satış noktalarının çok olumlu bir gelişme olduğunu ve tüm illere yayılması gerektiğini belirtirken, pazarcı esnafı fiyatların gerçeği yansıtmadığını ve pazarcı esnafını bitirmeye yönelik bir uygulama olduğunu öne sürdü.
“BİZİ DE ENGELLEYECEK”
Kendi ürettikleri malı bile satmakta zorlandıklarını ifade eden pazarcı esnafı; “Türkiye’de üretim azaldı, çiftçi artık üretemiyor. Kazanmıyor ki ne üretsin. Haliyle ürünler azalınca fiyatlar da yükseliyor. Devlet çiftçiye destek olmalı ki üretim artsın. Biz Çine’den geliyoruz pazara, en az 100 lira mazot parası ödüyor. Evimize üç beş kuruş para götürebilelim diye. Üretici, düşük fiyatlarla çoğu zaman zararına satış yapıyor. Malım zarar etmesin, çürümesin diye aracılara satmak zorunda kalıyor. Aracılık yapanlar kamyonla, tırla mal getiriyor. Biz getirebilir miyiz? Herkes ekmek yiyor bu işten. Tanzim satış uygulaması herkesi etkileyecek. Bizim satışlarımıza da engel olacak bu sefer. Devletin bu uygulaması yanlış, onun yerine üreticiye destek olsa, mazot fiyatlarını düşürürse zaten kendiliğinden üretim artacak fiyatlar düşecek. Şu an milletin alım gücü kalmadı, satışlarımız haliyle düştü. Eskiden 2 bin liralık mal alıyorsak şimdi bin liralık malı zor alıyoruz. Vatandaşın da alım gücü düştü. Bak pazar arabaları bomboş. Devlet tanzim satışlarla bunun önüne geçmeye çalışıyor ama yanlış bir uygulama. Bunun sürekli olacağına inanmıyorum bu uygulam seçim önü oy toplamak için yapılan bir hamle” dedi.
“PAZARDA DA POŞET KALDIRILSIN”
1 Ocak 2019’dan bu yana marketlerde plastik poşetlerin parayla satılmasının güzel bir uygulama olduğunu ve pazarlarda da poşet kullanımının kalkması gerektiğini ifade eden pazarcı esnafı; “Biz pazarcıların en büyük giderlerinden bir tanesi de poşetler. Piyasanın durumu ortada, vatandaşın alım gücü düştü satışlarımız azaldı. Marketler uygulanan plastik poşet yasağının bizlerde de olması gerekiyor. Marketler bizden daha çok kazanıyor. Ben her pazara gelişimde en az iki koli poşet alıyorum. Haftalık poşete ödediğim para kazancımın yarısını alıp götürüyor. Kısacası poşet yasağının pazarlarda da uygulanmasını istiyoruz, eskiden ne güzel file torbalar vardı yine aynı şekilde bir uygulama yapılsa iyi olmaz mı” dedi.
“ÜRETİCİ EKMEMEYE BAŞLADI”
Gölhisardan gelerek pazarda ürünleri satmaya çalışan Vedat Kocabaş, çiftçinin zarara uğradığını ve bu yüzden ürün ekmemeye başladığını belirterek; “Soğan, geçen yıllarda 1 liraya zor satılıyordu, o zamanlar kimse bir şey demiyordu. Vatandaş olarak önce fiyatların neden yükseldiğini sorgulamamız lazım. Olan yine üreticiye oluyor. Sanmasınlar ki fiyatlar yükselince üretici kazanmaya başladı. Bizler için değişen hiçbir şey olmadı. Artık üretici zarar ede ede, ürün ekmez oldu ya da kendi ihtiyacı kadar ekmeye başladı. Haliyle pazarda üretim azaldı, fiyatlar yükseldi. Ben 5 dönüm pırasa ekiyordum, makine çekiyordum. Gelirlerim maliyetlerimi karşılamayınca bu sene 1 dönüm pırasa ektim. Herkes benim gibi zarar etmekten bıktı. Gübre fiyatı, amele fiyatı, mazot fiyatı, ilaç fiyatı pahalı. Ekiyorsun, masrafını ediyorsun sonra mallar elinde kalmaması bozulmaması için zararına satış yapıyorsun. Üretici zarar etmekten bıktı, kendi ihtiyacına yönelik ekim yapmaya başladı. Haliyle ürünler pazara az girmeye başlayınca fiyatlar yükseldi. Tanzim satış uygulamasına bakarsak devletin oy kurnazlığı başka bir şey değil. Antalya’dan domatesi 4 liradan al bunun nakliyesi var, hali var, pazarda satan da 1-2 lira fark koyacak 7-8 liraya satışı olacak. Sen 4 liraya satarsan nereye gidiyor bunun nakliyesi gibi farkları. Zararına satış olacak. Devletin oy kurnazlığından başka bir şey değil. Bu uygulamanın sürekli olduğunu düşünürsek pazarcı da mağdur olacak” dedi.
“DENETİMLER ARTMALI”
Devletin tanzim satış yerine üretici maliyetlerini düşürmesinin daha yararlı bir uygulama olacağını ifade eden pazarcı esnafı “Bizler piyasa pahalı diyoruz ama sayılan rakamlara göre 10 milyon Suriyeli var. Onlar biber yiyor biz de biber yiyoruz. Kendi yetiştirdiğimiz malı biz tek başımıza yemiyoruz ki onlarla paylaşıyoruz. Tüketimimiz arttı aksine üretim azaldı. Tanzim satış ile bulunan çözüm zor. Tanzim satışla aracılar ortadan kalkacak deniyor ama sonuç Cumhurbaşkanı gidip kendisi alacak hali yok. Sonuçta birilire görevlendirilecek oradaki kişi illaki tanıdığı bildiği kişiye yönlendirecek. O kişi zengin olacak yine aracı olmuş olacak, değişen bir şey olamayacak. Onlar bizim kadar kendisi ucuza alamaz. Sonuçta biz orada tek tek görüşüyoruz ama onlar bizden daha pahalı alıp bizden daha ucuza satacak. Devlet bize esnaflığı bırak diyor kısacası. Bu uygulama sürekli olarak devam edemez kaç milyon tane kayıtlı esnaf var. Sen bunlara o zaman git hırsızlık yap demiş oluyorsun. Bu uygulama esnafın ekmeğiyle oynamaktan başka bir şey değil. Sadece pazarcıyla halciyle uğraşılacak bir şey değil bu. Halciyi denetlersin, pazarları denetlersin. Sabahtan beri burada kaç tane zabıta var ya da hiç maliyeci gördün mü? Denetlesinler. Akşam Acarlar halinde 10 tane maliyeci vardı. Bize irsaliye kestirdiler. Haliyle halci bana 5 liradan vereceği biber 6 liradan sattı. Fatura kesiyor bunun karşılığında devlete vergi ödüyor adam. Tamam halciyi denetliyorsun güzel ama o zaman pazarı da denetleyeceksin. Ben faturasını ödeyip sattığım malı bir başka tezgahta faturasız şekilde daha ucuza buluyorsun. Bizler işgaliye parası ödüyoruz malımızı faturayla alıyoruz. Bizler vergili mal alıyoruz bazıları kaçak mal alıyor. Bunları devletin kontrol etmesi lazım” dedi.
"TANZİM SATIŞ NOKTALARI HER İLDE OLMALI”
Tanzim satış noktalarının tüm illere yayılması gerektiğini söyleyen vatandaş ise; “Tanzim satış noktalarının büyük şehirlerde olduğu gibi Aydın’da da kurulmasını istiyoruz. Belli yerlere tanzim satış noktaları kurulursa vatandaş hem yol ücreti ödememiş olur, hem de 5 TL’ye alacağı bir ürünü yarı fiyatına almış olacak. Meyve ve sebzelere yapılan zamlar da vatandaşları oldukça etkiliyor. Belediyemize çağrımızdır, tanzim satış noktalarının kurulmasını istiyoruz. Vatandaşlar, ucuz meyve sebze almak istiyor” ifadelerine yer verdi.
“ŞEFFAF OLUNSA DAHA GERÇEKÇİ OLUR”
Tanzim satış noktalarındaki fiyatların gerçeği yansıtmadığını belirten pazarcılardan Ahmet Efe, "Her ürünün bir piyasa değeri bulunuyor. Belirli dönemlerde düşer ve yükselir. Tanzim satışlarla ürünlerin fiyatını sabit tutmak mümkün değil, sonuçta ülkede arz ve talebi oluşturan serbest bir piyasa var. Devlet ürünlerin fiyatını sabitlemeye, 4-5 TL’ye satmaya çalışıyor. Biz şunu merak ediyoruz. Bu ürünler bahçeden ne kadara alınıyor? Faturası, nakliye bedeli, işçilik, kira bedelleri toplansa ve gerçekten biber kaç paraya alınıyor? Şeffaf bir şekilde ortaya konulsa daha gerçekçi olacak. Toplumda tanzim satışları, seçim için mi yapılıyor, yoksa komisyoncular mı kazıkçı, algısı oluşacak. Tanzimin yapmaya çalıştığı pazar ve marketlerde fiyatı düşürmek. Bizlerde merak ediyoruz fiyatlar nasıl düşüyor? Şeffaf olunsa daha gerçekçi olur. Tanzimli satışların sadece seçime kadar süreceğini düşünüyorum ve bunun maliyeti de Türkiye’ye ağır olacak. Bedelini vergiyle vatandaşın sırtından alacaklar” şeklinde konuştu.
