Tarım ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ve İzmir Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü’nün protokolleri kapsamında Ekosistemi Koruma ve Doğa Sevenler Derneği (EKODOSD) katkılarıyla, yavru leylekler halkalandı. Söke’ye bağlı Gölbent, Serçin ve Avşar’da, Yenipazar’a bağlı Direcik’te ve Nazilli’ye bağlı Esenköy’de çalışmalarda doğadaki atıkları toplayarak yuvalarını yapan leylekler, yavruların atık iplere dolanarak öldüğü belirlendi. Çevresel atıkların leyleklerin davranışları üzerinde etkili olduğu tespit edildi.
Örnekler Alındı
2 gün devam eden halkalama çalışmaları Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Ortaç Onmuş’un koordinatörlüğünde, yüksek lisan öğrencisi Elçin Soydan, Ozan Kavuklu, EKODOSD Başkanı Bahattin Sürücü ile Yeşim Cinbaş, Ahmet Taşcı, Serap Çubukçu, Necla Taşcı, Aslı Keçelioğlu, Bilgekağan Sarohan, Abdullah Kavak ve Emine Kavak katıldı. Halkalama işlemleri EKODOSD yönetim kurulu üyesi yönetmen Yavuz Pullukçu tarafından kayda alınarak leyleklerle ilgili belgesel çekimleri yapıldı. Yavru leyleklerin ağırlıkları, gaga boyları, kanat uzunlukları ölçülerek akrabalık ilişkileri, başka bölgelere gidip gelmedikleri ve cinsiyet tayinleri ve bilimsel araştırmalarda kullanılmak için her yavrudan tüy örnekleri alındı. Üzerinde harf kombinasyonları bulunan ve uzaktan da okunabilen Mavi-Beyaz PVC plastik halkalar, yavru leyleklerin sağ bacaklarına takıldı.
Çevresel Atıklara Dikkat Çekti
Hem bilimsel çalışmalar, hem de köylerde farkındalık yaratmak için yapılan çalışmalarla yöre insanların da bilinçlendiğini ifade eden EKODOSD Başkanı Bahattin Sürücü; “Özellikle leyleklerin başına olumsuz bir durum geldiğinde hemen ilgileniyorlar. Leyleklerin gelişini büyük sevinçle karşılayan yöre insanları, göç yaptıklarında ise ailelerinden birileri gitmiş gibi hüzünleniyorlar” dedi.
ADM Elektrik Dağıtım şirketinin leylek yuvaları üzerine yaptığı yuva platformları sayesinde, elektrik çarpılmalarının büyük oranda engellendiği sözlerine ekleyen Sürücü; “Ancak leylek yavrularını tehdit eden en önemli sorunların başında, çevre kirliliği gelmektedir. Çevre kirliliğinin daha az olduğu geçmiş yıllarda yuvalara daha çok ot, saman türü malzeme taşıyan leylekler, artık doğanın her köşesine atılan naylon plastik atıklar, gübre çuvalları, eski kıyafetler gibi pek çok atık malzemeyi yuvalarına taşıdığı görülmektedir. Özellikle kırsal kesimlerde hayvancılık yapılan bölgelerde, samanların bağlandığı plastik siyah iplerin doğaya atılması sonucu, bu ipler leylekler tarafından yuvaya taşınmakta ve yavruların altına yumuşak olsun diye konulmaktadır. Yavrular büyüdükçe ve hareketli olmaya başladıkça, bacakları ve boyunlarına dolanan bu ipler, zaman içinde ya ölümlerine ya da bacaklarının kopmasına neden olmaktadır” dedi.
Doğal Dengeyi Koruyorlar
Yapılan çalışmalarda bazı yavruların ölü bulunduğunun altını çizen Sürücü; “Tespit ettiğimiz 3 yavru da bacaklarına dolanan iplerden kurtarılmıştır. İnsanların çevreye atmış olduğu atıkların başka canlıları nasıl olumsuz etkilediğinin çarpıcı örnekleri leylek yuvalarında görülmektedir. Doğadaki çevresel atıklar, leyleklerin davranışlarında değişiklik yaratarak, doğada gördüğümüz çöplerle dolu manzaraların aynısını artık leylek yuvalarında da görebilmekteyiz. Doğal dengenin çok önemli türlerinden biri olan leylekler, tarım zararlılarını azaltması bakımından çiftçilerin yakın dostudurlar. Leyleklerin çoğalması zirai ilaçların azalmasını sağlayacaktır. Leyleklerin korunması, bir bakıma insanların ve doğal dengenin korunmasını sağlayacaktır” dedi.
Doğa Koruma ve Milli Parklar, Ege Üniversitesi, ADM Elektrik Dağıtım Şirketi ve EKODOSD derneği işbirliğiyle yapılan çalışmaların her alanda olması gereken bir uygulama olduğunu belirten Sürücü, işbirliğiyle yapılan bu ekip çalışmaları çevrenin ve doğal hayatın geleceğini olumlu yönde etkileyeceğinin altını çizdi.
Haber: Uğur Eser
