Elektrik ve su faturalarına, enerji fonu, TRT payı, katı atık bedeli, dağıtım bedeli gibi ek vergiler yansıtılıyor. Bu vergilerin üstüne bir de Katma Değer Vergisi (KDV) eklenince bir hanenin aylık 20 lira tükettiği elektrik kullanımı ek ödemelerle 66 liraya, 18 lira tüketilen su kullanımı ise 34 liraya ulaşabiliyor.
Her ay gelen elektrik ve su faturaları detaylı olarak incelediğimizde, kullandığımızdan daha fazlasını vergi olarak ödediğimiz gözüküyor. Elektrik faturalarına yansıtılan dağıtım bedeli, aktif enerji bedeli, belediye (elektrik) tüketim vergisi (BTV) gibi ödemelerin üstüne birde %18’lik KDV ilave ediliyor.
Su faturalarında da, atık su bedeli, çevre temizlik vergisi(ÇTV), bertaraf KDV ödemelerinin üstüne %8’lik bir KDV yansıtılıyor.
HERKESTEN EŞİT VERGİ ALINMALI
Konu hakkında görüşlerini aldığımız Tüketici Hakları Derneği (THD) Aydın Şube Başkanı Celaleddin Çakmak, herkesten eşit vergi alınması gerektiğini vurgulayarak, “Elektrik faturalarında bir tüketim bedeli hesaplanıyor. Bu tüketim bedeli yıllık bazda Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) tarafından belirleniyor. Dağıtıcı firmalar ise %2 oranında ilave edebiliyor. Aydın’ın elektrik dağıtım ihalesini 2008 yılında 29 yıllığına ADM firması aldı. Özelleştirmenin amacı verilen hizmetleri ucuzlatmak, istihdamı arttırmak, teknolojiyi iyi kullanmaktır. Başka bir firmaya kaynak aktarmak olamamalıdır” diye konuştu.
VERGİNİN VERGİSİNİ ÖDÜYORUZ
Çakmak, “Elektrik faturalarına; dağıtım bedeli, enerji fonu (%1), TRT payı (%2), elektrik tüketim vergisi (%5) vergisi ekleniyor. Bu ek vergilerin üstüne de % 18’lik bir KDV bedeli bindiriliyor. Yani verginin vergisini alıyorlar. Tabi bunlar dışında faturaya yansıtılan ama isimlendirilmeyen vergiler mevcut. Kayıp ve kaçak bedeli, iletim bedeli ile sayaç okuma bedelini ödüyoruz ancak faturada göremiyoruz” dedi.
Fatura üzerinden örneklendirerek konuyu açıklayan Çakmak, “ Kabaca bir hesapladığımızda örneğin 20 liralık elektrik tüketen bir vatandaş vergilerle birlikte 66 lira fatura ödüyor. Hesaplayalım,
Dağıtım Bedeli Tutarı: 19.080 TL olan faturaya
Enerji Fonu (%1) : 0.1908 TL
TRT Payı (%2) : 0.3816 TL
ETV (%5) : 0.9549 TL
KDV (%18) : 3.7092 TL
TOPLAM: :24.3156 TL
Vatandaşın kullandığı ana elektrik parasına bu vergilerin dışında bir de görünmeyen vergiler yansıtılıyor. 66 liralık faturanın geri kalanı yani 42 liralık kısmını ne adla aldıklarını göremiyoruz. Bu 42 liralık görünmeyen vergileri de ödüyoruz” şeklinde konuştu.
ZENGİN FAKİRDEN DAHA AZ VERGİ ÖDÜYOR
Herkes için eşit vergiden söz eden Çakmak, “Türkiye’nin de taraf olduğu 1985 yılında Birleşmiş Milletlerin hazırlamış olduğu Evrensel Tüketici Hakları Bildirgesine göre temel ihtiyaçların karşılanması hakkı herkesin hakkıdır. Yani barınma, içme suyu, elektrik herkesin hakkıdır. Ödeme gücü olamayan insanlardan bu ücretler alınmamalıdır. Dolaylı vergi ödememeliyiz. Devlet vergiyi herkesten direkt ve eşit olarak alsın. Eğer siz sanayiciyseniz konutlardan daha ucuza elektrik kullanabiliyorsunuz. Bir AVM sıradan bir bakkaldan daha ucuza kullanabiliyor. Yani zengin daha az vergi ödüyor.
Zenginden ve fakirden eşit vergi alınsın. Vatandaşlarımızı özellikle uyaracağım bir konu da faturaları zamanında ödenmesidir. Fatura ne kadar gelirse gelsin borcunu geciktirmesin. 60-70 lira açma kesme parası alır bu sefer. Bu para devlete değil şirketin kasasına gider. Bunu özellikle yazlık bölgelerdeki eveler için yapıyorlar” diye konuştu.
EN PAHALI SUYU DİDİM KULLANIYOR
Aydın’da en pahalı suyu Didim’in kullandığını belirten Çakmak, “ Didim’i sırasıyla Kuşadası, Efeler ve Nazilli izliyor. Su faturalarında da katı atık bedeli yansıtılıyor. Bu katı atık bedelinin içeriğini bilmiyoruz. Ne kadarlık bir hizmet ne kadar faturalandırılıyor. Vatandaşlardan isteğimiz bu faturaları tüketici hakem heyetlerine göndermesi lazım. Zaten katı atık bedeli alınıyor bir de üzerine Çevre Temizlik Vergisi (ÇTV) alınıyor. %8’lik te bir KDV ekleniyor. Örneğin 34.44 lira gelen faturanın 16 lirasını ek ödemeler oluşturuyor” şeklinde konuştu.
Özel Haber: Güllü Suh